เปลี่ยนร้าย กลายเป็นดี
หนังสือ : ศักยภาพทางอารมณ์และจิตใจที่จะช่วยพาคุณก้าวผ่านวิกฤตและความไม่แน่นอนของชีวิตได้อย่างสง่างาม

ท่ามกลางภาวะวิกฤตต่าง ๆ เช่น การระบาดของโควิด-19 พลังสุขภาพจิต เป็นสิ่งสำคัญในการปรับอารมณ์ จิตใจ ปรับตัว และฟื้นตัวกลับสู่ภาวะปกติ ทั้งในระดับบุคคล ครอบครัว ชุมชนและสังคม ภายใต้วิถีชีวิตใหม่ (New Normal) อย่างราบรื่น
ทุกชีวิตมีวิกฤต ทุกวิกฤตมีโอกาส
คนเราเกิดมาด้วยต้นทุนชีวิตที่ไม่เท่ากัน บางคนมีชีวิตที่ยากลำบาก บางคนโชคร้ายประสบอุบัติเหตุกลายเป็นคนพิการ สูญเสียทรัพย์สินและบุคคลอันเป็นที่รัก คนที่เจอมรสุมชีวิตจะมีวิธีคิดและปรับตัวอย่างไรจึงใช้ชีวิตอยู่ต่อได้
ทุกเรื่องราวดีร้ายในชีวิต ล้วนทำให้เราเติบโตขึ้น
การปรับตัวสามระยะ
- ระยะแรก ระยะ "ช็อค" เมื่อเกิดวิกฤต มักรู้สึกกลัวและวิตกกังวล พยายามปฏิเสธ ต้องใช้เวลากว่าจะยอมรับความจริงได้
- ระยะที่สอง ยอมรับว่าเกิดปัญหา ยอมรับว่าปัญหาได้เกิดขึ้นแล้วจริง ๆ ไม่สามารถย้อนเวลากลับไปแก้ไขได้ อาจรู้สึกผิด โกรธ โทษตัวเอง โทษคนอื่น ซึมเศร้า นอนไม่หลับ
- ระยะที่สาม อารมณ์และจิตใจฟื้นตัว เมื่อวิกฤตผ่านพ้นไป เริ่มผ่อนคลาย เยียวยาจิตใจในระดับหนึ่ง อาจใช้เวลานานกว่าจะเข้าสู่สภาวะเดิมได้
พลังสุขภาพจิตพาก้าวผ่านวิกฤต
พลังสุขภาพจิต (RQ : Resilience Quotient) คือความสามารถทางอารมณ์และจิตใจในการปรับตัวและฟื้นฟูกลับสู่ภาวะปกติ ภายหลังพบกับเหตุการณ์วิกฤต ช่วยให้ผ่านพ้นอุปสรรคและดำเนินชีวิตได้อย่างมีความสุข
-
ตั้งหลัก ใช้สติ คนที่มีสติ จะตั้งหลักได้เร็ว ควบคุมอารมณ์และจิตใจไม่ให้ฟุ้งซ่าน สามารถดำเนินกิจกรรมในชีวิตประจำวันได้ คุณภาพชีวิตไม่ตกต่ำลงมากเกินไปแม้ว่ากำลังเจอปัญหาใหญ่ในชีวิต
-
ปรัวตัวเก่ง หัวใจแกร่ง ไม่ย่อท้อต่อชะตาชีวิต มุ่งมั่น ต่อสู้ด้วยหัวใจที่กล้าแกร่งนำพาชีวิตตัวเองไปสู่สภาพที่ดีขึ้น
-
ล้มแล้วลุกได้เร็ว ด้วยพลังสุขภาพจิต คนที่จิตใจเข้มแข็งและมีมุมมองชีวิตที่ดี มี RQ สูง จะทุกข์ใจอยู่ไม่นาน และจะปรับตัวปรับใจดำเนินชีวิตต่อไปได้เร็ว ลืมเรื่องร้าย ๆ ได้ในเวลาสั้น ๆ โดยไม่มีภาวะผิดปกติทางจิตใจในระยะยาว แต่คนที่พื้นฐานจิตใจไม่เข้มแข็งจะใช้เวลาในการฟื้นตัวนานกว่า
ส่วนผสมพลังสุขภาพจิต
ลักษณะทางอารมณ์และจิตใจที่หลอมรวมกันเป็นพลังสุขภาพจิตที่ช่วยในการต่อสู้เอาชนะปัญหาวิกฤต่าง ๆ ไปได้ แบ่งออกเป็น
- พลังอึด ทนต่อแรงกดดัน
- พลังฮึด มีกำลังใจ
- พลังสู้ การต่อสู้เอาชนะอุปสรรค
ตรวจเช็คพลังสุขภาพจิต
แบบประเมิน RQ ของกรมสุขภาพจิตเหมาะกับผู้ใหญ่ อายุ 25-60 ปี ได้นำไปใช้ค้นหาจุดอ่อน จุดแข็ง และพัฒนาตนเองให้พร้อมรับมือกับเหตุการณ์วิกฤตที่อาจเกิดขึ้นในชีวิต
- แบบประเมินพลังสุขภาพจิต RQ
แนวทางการสร้างเสริมพลังสุขภาพจิต
- การฝึกคิดรักตัวเอง กลุ่มคนที่ชื่นชมตัวเอง มีอัตราการปรับตัว ทำใจได้กับเหตุการณ์ร้ายแรงได้ดี และมีความสามารถในการจัดการกับความเครียด
- ฝึกตนให้มีความอดทนอดกลั้น หลีกเลี่ยงความคิดที่ทำให้ไม่สบายใจ ที่ทำให้อารมณ์ขุ่นมัว หรือรำลึกถึงความหลังที่เจ็บปวด
- การฝึกทักษะในการใช้เสียงหัวเราะ และการแสดงความรู้สึกทางบวก เสียงหัวเราะเป็นการเปิดประตูก้าวไปสู่การฟื้นตัวที่เร็วขึัน ฝึกผ่อนคลายอารมณ์เครียด ให้ความสนใจกับความบันเทิง มองโลกในแง่ดี
การช่วยเหลือคนใกล้ตัวที่อยู่ในภาวะวิกฤต
- เป็นผู้ฟังที่ดี
- มีคำปลอบโยนให้
- คอยอยู่เป็นเพื่อนข้าง ๆ กัน
- แสดงความเห็นอกเห็นใจ
- พาไปเที่ยวพักสมอง
- การแบ่งปันประสบการณ์ส่วนตัวที่คล้ายคลึงกัน
- ส่งผ่านกำลังใจ
- ช่วยเหลือด้วยความจริงใจ
- ส่งเพลงบอกความรู้สึกดี ๆ
สายด่วนสุขภาพจิต 1323 "ตระหนัก ไม่ตระหนก"
Slide summary ตอนที่1 คลิ๊ก link title
Slide summary ตอนที่2 คลิ๊ก link title
ลิงก์ไปยังเนื้อหา: กดเพื่อเรียกลิงก์