หนังสือกระบวนการเรียนรู้ที่สร้างความรอบรู้ด้านสุขภาพ (Health Literacy)
หนังสือเล่มนี้รวบรวมองค์ความรู้ด้านสุขภาพนำมาวิเคราะห์ จัดระบบเป็นกระบวนการ/ลำดับในการสร้าง กระบวนการเรียนรู้ที่สร้างความรอบรู้ด้านสุขภาพ (Health Literacy) เพื่อการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมทางสุขภาพที่พึงประสงค์
ความรอบรู้ด้านสุขภาพ (Health Literacy)
ปี 2560 คณะผู้บริหารของกระทรวงสาธารณสุข กำหนดให้ ความรอบรู้ทางสุขภาวะ หมายถึง ความรอบรุ้และความสามารถด้านสุขภาพ ของบุคคลในการที่จะกลั่นกรองประเมินและตัดสินใจที่จะปรับเปลี่ยนพฤติกรรม เลือกใช้บริการและผลิตภัณฑ์ได้อย่างเหมาะสม
สังคมไทยเป็นสังคมแห่งความรอบรู้ด้านสุขภาพ
เป้าหมาย
- เพื่อให้ประชาชนไทยทุกคนมีทักษะการเข้าถึง และประมวนข้อมูลสุขภาพเพื่อใช้ประกอบการติดสินใจในการดูแลสุขภาพ
- เพื่อให้สังคมไทยเป็นสังคมรอบรู้สุขภาพ
- เพื่อให้ประเทศไทยมีระบบสาธารณสุข การศึกษา สวัสดิการ สังคมและสิ่งแวดล้อมที่เอื้อให้ประชาชนสามารถเข้าถึงข้อมูล เข้าใจ ประเมินและปรับใช้ข้อมูลและบริการต่าง ๆ ในสังคมเพื่อตัดสินใจดูแลสุขภาพของตนเองและครอบครัวได้อย่างเหมาะสม
กลไกการขับเคลื่อน
- การสื่อสาร
- การพัฒนาศักยภาพบุคลากร
- การสร้างความผูกพัน
- การเรียนรู้แบบเสริมพลัง
ตัวชี้วัด
- ปริมาณข้อมูลสุขภาพที่เป็นเท็จและถูกเผลแพร่มีน้อยลง
- ประชาชนมีความรอบรู้ด้านสุขภาพมากขึ้น
- พฤติกรรมสุขภาพที่พึงประสงค์ในประชาชนทุกลุ่มวัยเพิ่มขึ้น
- ประชาชนมีอัตราการเจ็บป่วยลดลง
- ประเทศไทยมีค่าใช้จ่ายสุขภาพด้านการรักษาพยาบาลลดลง
การสร้างเสริมความรอบรู้ด้านสุขภาพ
การสร้างเสริมความรอบรู้ด้านสุขภาพระดับบุคคล คือ ประชาชนมีสุขภาพที่ดีด้วยการดูแลตนเองได้ การสร้างเสริมความสามารถของบุคคลจะต้องมีการกำหนดสมรรถนะที่จำเป็นให้สอดคล้องกับบริบทพื้นที่และสังคม โดยเฉพาะสมรรถนะ หรือความสามารถด้านสุขภาพ และ สุขศึกษา เป็นกระบวนการสำคัญที่สุดในการเพิ่มความสามารถของบุคคลให้มีระดับความรอบรู้ด้านสุขภาพที่เพียงพอ
กระบวนการเรียนรู้ที่สร้างเส่ริมความรอบรู้ด้านสุขภาพ
- การสร้างระบบที่ช่วยเพิ่มอัตราการอ่านหนังสือของประชาชน
- การสร้างองค์ความรู้และเพิ่มการเข้าถึงข้อมูลข่าวสารด้านสุขภาพ
- พัฒนากลไกและกระบวนการตรวจสอบข้อมูลข่าวสาร ความรู้และบริการด้านสุขภาพ
- การออกแบบและตรวจสอบคุณภาพสื่อ
- เพิ่มการใช้ข้อมูลข่าวสารความรู้ด้านสุขภาพให้เกิดพลัง
- การใช้กลวิธีสุขศึกษา
กลวิธีสร้างเสริมความรอบรู้ด้านสุขภาพระดับบุคคล
- เทคนิคการใช้ภาพ
- เทคนิคการสอนกลับ
- การแสดงเพื่อให้ตรวจสอบ
- วิธีการตรวจสอบตามรายการ
- เครื่องมือตรวจสอบและบันทึกคะแนน
- การใช้คำถามสำคัญ 3 ข้อ
- การสร้างบรรยากาศให้เกิดความกล้าที่จะถาม
แนวคิดและทฤษฎีที่ใช้ในการพัฒนา
- โมเดลข้อมูลข่าวสาร การจูงใจ และทักษะทางพฤติกรรม
- พฤติกรรมสารสนเทศ
-
ทฤษฎีลำดับขั้นการเปลี่ยนแปลง
-
ขั้นเมินเฉย ไม่ตระหนักรู้
- ขั้นลังเลใจ/ตระหนักรู้
- ขั้นเตรียมการ/ตัดสินใจทำ
- ขั้นลงมือทำ
- ขั้นกระทำต่อเนื่อง
- ขั้นคงไว้ซึ่งพฤติกรรม
กระบวนการช่วยเปลี่ยนแปลง
- ปลูกจิตสำนึก
- ใช้การเล่นละคร
- การใคร่ครวญผลต่อตนเอง
- การใคร่ครวญผลต่อสังคมรอบข้าง
- การปลดปล่อยตนเอง
- การปลดปล่อยสังคม
- ให้เรียนรู้สิ่งตรงกันข้าม
- บังคับให้ทำสิ่งที่ดีกว่าทางอ้อม
- จงใจใช้แผนกระตุ้น
- กัลยาณมิตร คอยสนับสนุน
ลิงก์ไปยังเนื้อหา: กดเพื่อเรียกลิงก์