แบบประเมินระดับสัมพันธภาพของครอบครัว (แบบสั้น)

คำชี้แจง

แบบประเมินระดับสัมพันธภาพของครอบครัว (Thai Family Relationship Evaluation: SF-FRE-Thai) เป็นแบบประเมินของแผนสุขภาวะเด็ก เยาวชน และครอบครัว (สำนัก 4) ที่พัฒนาขึ้นจากการทบทวนวรรณกรรมและสรุปเป็นองค์ประกอบสำคัญ 3 ด้าน ได้แก่ การให้ความช่วยเหลือระหว่างคนในครอบครัว (Family Support) ความขัดแย้งในครอบครัว (Family Conflict) และการมีส่วนร่วมในกิจกรรมครอบครัว (Family Activity)

แบบประเมิน SF-FRE-Thai เป็นเครื่องมือที่ผ่านการวิจัยและทดสอบแล้วว่ามีประสิทธิภาพในการคัดกรองหรือประเมินระดับสัมพันธภาพของครอบครัวไทยได้ดี โดยมีค่าความเที่ยงของมาตรวัดด้วยสัมประสิทธิ์ Reliability Cronbach’s Alpha เท่ากับ 0.742

คุณสมบัติของเครื่องมือ

• แบบประเมิน SF-FRE-Thai พัฒนาขึ้นจากการทบทวนวรรณกรรมที่เกี่ยวข้อง จากนั้นสร้างเป็นข้อคำถามให้สอดคล้องกับกรอบแนวคิดและตรงตามเนื้อหาที่ต้องการประเมิน (Content Validity) นำลงไปทดสอบรอบแรกกับกลุ่มตัวอย่างขนาดเล็ก (100 คน) ด้วยข้อคำถามทั้งหมด 7 ข้อ พิจารณาความน่าเชื่อมั่นในการใช้ Scale Rating วัดข้อคำถามด้วย Reliability Cronbach’s Alpha โดยมีค่าอธิบายรวมเท่ากับ 0.833 เมื่อพิจารณารายข้อ พบว่า จำเป็นต้องตัด คำถามข้อ 4 (ความรุนแรงในครอบครัว) ออก เนื่องจากมีค่า Corrected Total Correlation น้อยกว่า 30% ทำให้ค่า Total Correlation เพิ่มขึ้นมากกว่าร้อยละ 50 ในทุกข้อคำถาม และค่าความเที่ยงของคะแนน การวัด (Cronbach’s Alpha) เพิ่มขึ้นเป็น 0.842
• จากนั้นนำข้อคำถามที่เหลือ 6 ข้อไปทดสอบรอบที่ 2 กับประชากรกลุ่มขนาดใหญ่ขึ้น เพื่อดู External Reliability (424 คน) และพิจารณาความน่าเชื่อถือของข้อคำถามด้วย Reliability Cronbach’s Alpha พบว่า มีค่าอธิบายรวมเท่ากับ 0.688 และเมื่อพิจารณารายข้อ พบว่า คำถามข้อ 3 (การสื่อสารในครอบครัว) มีค่า Corrected Total Correlation น้อยกว่า 30% จึงจำเป็นที่จะต้องตัดออก ทำให้ค่า Total Correlation เพิ่มขึ้นมากกว่าร้อยละ 50 ในทุกข้อคำถาม และค่าความเที่ยงของคะแนนการวัด (Cronbach’s Alpha) เพิ่มขึ้นมาเป็น 0.742 ทำให้เหลือข้อคำถามที่มีความเที่ยงและมีความเหมาะสมในการประเมินสัมพันธภาพจำนวน 5 ข้อ

ข้อกำหนดและคำชี้แจงในการประเมิน

1) แบบประเมินนี้เหมาะสำหรับบุคคลที่มีอายุตั้งแต่ 15 ปีขึ้นไป (ไม่จำกัดเพศ)

2) ใช้เวลาในการประเมินประมาณ 5 นาที

3) ก่อนเริ่มทำแบบประเมิน ควรทำความเข้าใจกับผู้ตอบแบบประเมินให้เข้าใจว่า

• การประเมินนี้เป็นเพียงการประเมินและคัดกรองสัมพันธภาพของครอบครัวในเบื้องต้นเท่านั้น
• ขอให้แสดงความคิดเห็นให้ตรงกับความเป็นจริงให้มากที่สุด
• ขอให้ตอบแบบประเมินให้ครบทุกข้อ และในแต่ละข้อให้เลือกตอบข้อเดียวเท่านั้น

4) แบบประเมินนี้เหมาะกับการประเมิน ณ สถานการณ์ปัจจุบันของครอบครัว เพื่อให้เกิดความเที่ยงตรงและความแม่นยำที่สุด และไม่แนะนำ ให้นำไปใช้เพื่อประเมินย้อนหลัง (Retrospective Recall Evaluation)

การให้คะแนน

กลุ่มที่ 1 ข้อ 1 3 4 และ 5

• น้อยที่สุด ให้ 1 คะแนน
• น้อย ให้ 2 คะแนน
• ปานกลาง ให้ 3 คะแนน
• มาก ให้ 4 คะแนน
• มากที่สุด ให้ 5 คะแนน

กลุ่มที่ 2 ข้อ 2

• น้อยที่สุด ให้ 5 คะแนน
• น้อย ให้ 4 คะแนน
• ปานกลาง ให้ 3 คะแนน
• มาก ให้ 2 คะแนน
• มากที่สุด ให้ 1 คะแนน

การแปลผลการประเมิน

แบบประเมินระดับสัมพันธภาพของครอบครัว (แบบสั้น) มีคะแนนเต็มทั้งหมด 25 คะแนน เมื่อได้ข้อมูลจากการประเมินแล้ว และรวมคะแนนทุกข้อนำมาเปรียบเทียบกับเกณฑ์ปกติที่กำหนดดังนี้

• คะแนน 18-25 คะแนน หมายถึง มีสัมพันธภาพครอบครัวในระดับมาก
• คะแนน 12-17 คะแนน หมายถึง มีสัมพันธภาพครอบครัวในระดับปกติ
• คะแนน 0-11 คะแนน หมายถึง มีสัมพันธภาพครอบครัวในระดับน้อย