แบบประเมินความสุขของเด็กไทย: ระดับประถมศึกษา

คำชี้แจง

แบบประเมินความสุขของเด็กประถมศึกษา (Elementary Child Happiness: ECH-Thai 9) เป็นแบบประเมินของแผนสุขภาวะเด็ก เยาวชนและครอบครัว (สำนัก 4) ที่พัฒนาขึ้นจากกรอบแนวคิด ECCE Happiness Framework และ Early Childhood Care and Education แบ่งออกเป็น 2 สมรรถนะใหญ่ๆ คือ สมรรถนะด้านอารมณ์ (Emotional Competence) 3 องค์ประกอบ และสมรรถนะด้านสังคม (Social Competence) 4 องค์ประกอบ

แบบประเมิน ECH-Thai 9 เป็นเครื่องมือที่ผ่านการวิจัยและทดสอบแล้วว่ามีประสิทธิภาพในการคัดกรองหรือประเมินระดับความสุขของเด็กได้ดี โดยมีค่าความเที่ยงของมาตรวัดด้วยสัมประสิทธิ์ Reliability Cronbach’s Alpha เท่ากับ 0.726

คุณสมบัติของเครื่องมือ

1. แบบประเมิน ECH-Thai 9 พัฒนาขึ้นโดยใช้กลุ่มคนเป็นมาตรฐาน (Normative Model) ในการกำหนดเกณฑ์ปกติ (Norm) เนื่องจากยังไม่มีการกำหนดมาตรฐาน (Goal Standard) ของความสุขเด็กประถมศึกษา ว่ามีค่าความสุขมากน้อยเพียงใด
2. การพัฒนาแบบประเมิน ECH-Thai 9 ผ่านการทบทวนวรรณกรรมที่เกี่ยวข้อง จากนั้นสร้างเป็น ข้อคำถามให้สอดคล้องกับกรอบแนวคิด และตรงตามเนื้อหาที่ต้องการประเมิน (Content Validity) นำลงไปทดสอบรอบแรกกับกลุ่มตัวอย่างขนาดเล็ก (81 คน) ด้วยข้อคำถามทั้งหมด 21 ข้อ คัดกรองข้อคำถามโดยใช้สถิติ Factor Analysis ที่สามารถจัดหมวดหมู่ได้ครบ 7 องค์ประกอบและอธิบายเนื้อหาร่วมกันได้มากกว่าร้อยละ 70 จึงจัดว่าเนื้อหาของจำนวนข้อคำถามครอบคลุมในเกณฑ์ค่อนข้างเหมาะสม ตลอดจนหาความเที่ยงของมาตรวัดด้วย Reliability Cronbach’s Alpha ที่อยู่ในเกณฑ์ดีมีค่าตั้งแต่ 0.7 ขึ้นไป เมื่อได้ข้อคำถามที่มีจำนวนข้อและเนื้อหาเข้าเกณฑ์มาตรฐาน จึงนำไปทดสอบรอบที่สองที่มีขนาดกลุ่มตัวอย่างที่ใหญ่ขึ้นกว่าเดิมเพื่อดู External Reliability
3. ผลการวิเคราะห์ข้อมูลรอบแรก จากจำนวนข้อคำถาม 21 ข้อ สามารถสกัดจำนวนข้อคำถามที่ใช้ได้ 10 ข้อ มีความสามารถอธิบายเนื้อหาร่วมกันได้ (Common Variance) 88.57% และค่าความเที่ยงของคะแนนการวัด (Cronbach’s Alpha) 0.784 และเมื่อนำไปใช้ในกลุ่มตัวอย่างขนาดใหญ่ในพื้นที่อื่นจำนวน 593 คน พบว่าในข้อคำถามที่ค่าการวัดไม่เที่ยงถูกตัดออก จึงเหลือ 9 ข้อ ได้ค่าความสามารถอธิบายเนื้อหาร่วมกันได้ (Common Variance) 88.30% และค่าความเที่ยงของคะแนนการวัด (Cronbach’s Alpha) 0.726

ข้อกำหนดและคำชี้แจงในการประเมิน

1) แบบประเมินนี้เหมาะสำหรับเด็กที่มีอายุระหว่าง 6-12 ปี (ไม่จำกัดเพศ)

• นักเรียนระดับประถมศึกษาปีที่ 1-3 (อายุ 6-9 ขวบ) แนะนำให้คุณครู พ่อแม่ ผู้ปกครอง หรือคนในชุมชนที่มีความสนิทสนมกับเด็ก อย่างน้อย 1 ปีขึ้นไปเป็นผู้ประเมินหรือผู้ให้ข้อมูล เนื่องจากเด็กอาจยังไม่สามารถทำความเข้าใจแบบประเมินได้ด้วยตัวเอง
• นักเรียนระดับประถมศึกษาปีที่ 4-6 (อายุ 10-12 ปี) ที่มีศักยภาพในการอ่านและเข้าใจความหมายของข้อคำถาม สามารถประเมินให้เด็กประเมินตนเองได้ โดยอธิบายวัตถุประสงค์ และเป้าหมายของการประเมินให้เด็กเข้าใจก่อนเริ่มประเมิน และให้เวลากับเด็กมากพอในการตัดสินใจเลือกข้อที่สอดคล้องกับสถานการณ์จริงของตัวเองให้มากที่สุด

2) การประเมินใช้เวลาประมาณ 10-15 นาที

3) ก่อนเริ่มทำแบบประเมิน ควรทำความเข้าใจกับพ่อแม่ ครู ผู้ปกครอง หรือ ตัวเด็ก ให้เข้าใจว่า

• การประเมินนี้เป็นเพียงการประเมินและคัดกรองความสุขของเด็กในเบื้องต้นเท่านั้น
• ขอให้ตอบแบบประเมินให้ครบทุกข้อ และ ในแต่ละข้อให้เลือกตอบข้อเดียวเท่านั้น

4) แบบประเมินนี้เหมาะกับการประเมิน ณ สถานการณ์ปัจจุบันของเด็ก เพื่อความเที่ยงตรงและแม่นยำที่สุด และไม่แนะการนำไปใช้เพื่อการประเมินย้อนหลัง (Retrospective Recall Evaluation)

5) เพื่อให้การประเมินเป็นไปตามนโยบายคุ้มครองข้อมูลส่วนบุคคล (PDPA) และ พรบ. คุ้มครองเด็ก แนะนำให้มีกระบวนการให้ข้อมูลและขอความยินยอมจากพ่อแม่ ผู้ปกครองของเด็กก่อนทำการประเมิน มีกระบวนการรักษาความลับ และบริหารจัดการการจัดเก็บข้อมูลให้ยากต่อการเข้าถึงของบุคคลอื่น โดยไม่ระบุข้อมูลส่วนบุคคลจริงของเด็ก โดยสามารถใช้นามสมมุติหรือเลขรหัสแทน

การให้คะแนน

แต่ละข้อมีวิธีการให้คะแนนดังนี้

• น้อยที่สุด ให้ 1 คะแนน
• น้อย ให้ 2 คะแนน
• ปานกลาง ให้ 3 คะแนน
• มาก ให้ 4 คะแนน
• มากที่สุด ให้ 5 คะแนน

การแปลผลการประเมิน

แบบประเมินความสุขของเด็กประถมศึกษา 9 ข้อ มีคะแนนเต็มทั้งหมด 45 คะแนน เมื่อได้ข้อมูลจากการประเมินแล้ว และรวมคะแนนทุกข้อได้คะแนนเท่าไหร่ สามารถนำมาเปรียบเทียบกับเกณฑ์ปกติที่กำหนดดังนี้

• คะแนน 37-45 คะแนน หมายถึง มีความสุขในระดับมาก
• คะแนน 27-36 คะแนน หมายถึง มีความสุขระดับปานกลางในเกณฑ์ปกติ
• คะแนน 0-26 คะแนน หมายถึง มีระดับความสุขในระดับน้อย